Wanda - sanitariuszka Powstania Warszawskiego, uszanował ją wróg okaleczyli kaci

 

 

"Z okazji 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową Instytut Pamięci Narodowej przygotował wiele przedsięwzięć upamiętniających tę największą podziemną armię Europy. Najważniejszym z nich jest przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej wystawa dotycząca najistotniejszych faktów związanych z polskim podziemiem. Wystawa będzie prezentowana w całym kraju przez cały rok. 
„80/80. Bohaterowie Armii Krajowej” – to tytuł projektu Oddziału IPN w Krakowie. Jest to cykl infografik prezentujących wybranych 80 bohaterów Armii Krajowej, zarówno tych powszechnie znanych, jak i tych, którzy nie zapisali się w społecznej świadomości historycznej. 

14 lutego od godz. 17.00 na elewacji stadionu PGE Narodowy w Warszawie zostanie wyświetlone hasło „AK – z miłości do Polski”, a od godz. 10.30 na kanale IPNtv w serwisie YouTube będzie można obejrzeć krótki apel, przygotowany przez IPN. W prasie w kraju i za granicą ukażą się w kilku językach artykuły prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego, przypominające ideały, jakie przyświecały żołnierzom AK.
W całej Polsce IPN przygotował akcję billboardową, która ma przypomnieć o kluczowych a coraz mniej znanych faktach dotyczących AK."
https://ipn.gov.pl/pl/z-milosci-do-polski-80-rocznic/159104,80-rocznica-przemianowania-Zwiazku-Walki-Zbrojnej-na-Armie-Krajowa-dzialania-IPN.html

Na temat Armii Krajowej pisałem wiele materiałów związanych z samym powstaniem jak i akcjach zbrojnych. Pisałem o wielu bohaterach Polakach walczących z okupantem Niemieckim i Sowieckim jako żołnierzach AK. Nie zapomniałem także o pięknych i wspaniałych żołnierzach AK płci pięknej. O sanitariuszkach, łączniczkach, dowódcach oddziałów itp.

Długo zastanawiałem się jaki materiał opublikować z okazji 80 rocznicy powstania Armii Krajowej wybrałem ten, który moim zdaniem jest autentyczny i prawdziwy bo ukazujący prawdziwe losy bohaterki, którą miałem honor poznać osobiście, opublikowałem go już dawno, a był przedstawiany nie tylko w Polsce ale i za granicą. 

Wzbudził on wiele wzruszeń. Pamiątki, które posiadałem po bohaterce tego materiału przekazałem do Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie można obejrzeć.

Oto ten materiał. Zapraszam.

Sanitariuszki Powstania Warszawskiego - bohaterskie dziewczyny, powstało o nich wiele piosenek i filmów. Napisano na ich temat wiele opowiadań nakręcono filmy. Oto jedno z opowiadań, zasłyszanych osobiście, o tych co się kulom nie kłaniały.

Spotkanie

W uroczym domku pod Bydgoszczą, gdzie wynajmowała skromny pokój, w upalny, sierpniowy dzień, pod koniec lat 60 tych XX wieku ,przywitała mnie na wózku inwalidzkim pani, z widoczną szramą na prawym policzku i wesołych, pełnych życia, niebieskich oczach. Uściskała mnie wówczas mocno na powitanie. A przy smacznym, drożdżowym placku mojej babci, opowiedziała tę niesamowitą historię swego życia, którą teraz opowiem.

Wojna i konspiracyjna walka

Wanda, tak miała na imię bohaterka tej opowieści, przyjaciółka mojej babci, była córką przedwojennego plutonowego zawodowego, który był podkomendnym mego dziadka – rotmistrza kawalerii. Byli oni przyjaciółmi, razem walczyli pod Krojantami i Bzurą, razem bronili Warszawy, później uczestniczyli w tworzeniu struktur AK. Walczyli w Powstaniu Warszawskim, później w partyzantce antykomunistycznego podziemia.

Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie, Wanda miała prawie 15 lat. W jej rodzinnym domu  panował patriotyczny nastrój. W czasie okupacji należała, jak wiele jej rówieśniczek, do harcerstwa podziemnego, tam przeszła kurs sanitarny. Była piękną, czarnowłosą, wysoką dziewczyną, o niebieskich oczach. Koledzy z plutonu AK podkochiwali się w tej wrażliwej i pięknej dziewczynie.

Wybuch Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 1944 r., zastaje ją w punkcie koncentracji swego oddziału na Starym Mieście w Warszawie. Dostaje ona przydział do punktu sanitarnego.

W punkcie sanitarnym, jak opowiadała, operacje i zabiegi odbywały się 24 godziny na dobę. „Wszystko robiliśmy bez środków znieczulających, na żywca, więc pacjenci strasznie krzyczeli. Widziałam jak ludzie umierali, cierpieli z powodu urwanej ręki, nie mogli złapać tchu, ranni w płuca". – tak wspominała te chwile ze łzami w oczach.

Dokładnie pamiętała, jak wynikało z jej opowiadania, zajęcie Starego Miasta przez Niemców. W tym czasie, zajmowała się ciężko rannymi w punkcie sanitarnym, który mieścił się w piwnicy zbombardowanego dużego domu. Wokół, walki trwały cały czas. W czasie doprowadzenia kolejnych rannych żołnierzy AK do punktu sanitarnego, zobaczyła ciężko rannego młodego SS – mana, który prosił ją o pomoc - czując zbliżającą się niechybnie śmierć. Pomogła rannemu Niemcowi zabierając go na powstańczy punkt sanitarny.

Nie pokłoniła się śmierci. Niemcy darowali jej życie. Zakatowali ją oprawcy z UB

W pewnym momencie usłyszała, jak wspominała, niemieckie głosy. Pierwsze, o co zapytali Wandę Niemcy wchodząc do punktu sanitarnego, to "czy leżą tu jacyś Niemcy". Wówczas odezwał się ranny SS-man.  Niemcy odpowiedzieli, żeby nie strzelać i że bardzo dobrze się nim opiekowaliśmy. „Wtedy uzbrojony po zęby SS-man - na szyi miał  naboje, granaty w ręku - podszedł do mnie, chwycił w ramię i powiedział, żeby się nie bała, bo ze względu na to, że opiekowałyśmy się jego rodakami, nie wrzuci do środka granatów" - wspomina sanitariuszka.

W ten sposób uratowała życie swoje jak i 15 rannych żołnierzy AK. Dostają się oni do niewoli. Przeżyli wojnę.

W 1950 r. zostaje aresztowana jako „ element wywrotowy i klasowo obcy”. Wówczas, po ukończeniu matury, pracowała przed aresztowaniem w magistracie jednego z miast na tzw. terenach wyzwolonych.

W katowniach UB, zamknięta w piwnicy pełnej lodowatej wody sięgającej do pasa,  była bita kilka razy dziennie. Oprawcy wyrywają jej paznokcie i wbijają bagnet w policzek, domagając się informacji o żołnierzach AK, walczących na barykadach Warszawy. Wanda milczy przypłacając zdrowiem. Traci  na chwilę wzrok. Oprawcy wyłamują jej nogę, bijąc kołkiem po kolanie przez 4 godziny bez przerwy. W ranę wdaje się gangrena. Noga zostaje amputowana.

Zeszpeconą kalekę oprawcy komunistyczni spod znaku UB wypuszczają na wolność, wsadzają do pociągu i każą jechać do…..Niemiec.

Sponiewierana fizycznie, upodlona psychicznie, trafia do wrogiego sobie kraju. Tam zaopiekowali się nią polscy żołnierze, służący w Amerykańskiej Armii. Niestety odniesione rany i załamanie psychiczne doprowadza do bardzo poważnych komplikacji wewnętrznych. Dni Wandy są, według lekarzy, już policzone. Przed śmiercią, opowiada swoją historię dziennikarzowi wojskowemu, ten publikuje jej fotografie i wspomnienia w prasie.

Wróg ratuje jej życie

Do szpitala, gdzie przebywa Wanda, zgłasza się znany chirurg Niemiec. Zabiera Wandę do swojej prywatnej kliniki i poddaje intensywnemu leczeniu. Tam, okazuje się, że ten lekarz spłaca swój dług gdyż to on, jak się okazało, był tym uratowanym SS – manem w 1944 r. w Warszawie przez Wandę.

Podleczona w latach 60 tych XX wieku, wraca do Polski, do swojej ojczyzny. Władze komunistyczne odmawiają jej renty. Pozostaje bez środków do życia. Śpi w piwnicach, wyjada resztki ze śmietników. Pomaga je środowisko byłych żołnierzy AK dając żywność i schronienie. „Nie chciała być ciężarem” - jak mówiła, płącząc. „Dla Polski walczyłam, w Polsce umrę” i powoli umierała, a życie w niej się ledwo tliło.

Środowisko byłych żołnierzy AK, w Stanach Zjednoczonych, finansuje jej wyjazd na stałe do USA. Tam jest leczona, otrzymuje rentę, ufundowaną przez byłych żołnierzy AK. Zdrowieje.

O Polsce nie zapomina, odwiedzając rodzinne strony i stąd moje spotkanie z ta niesamowitą bohaterką.

Zakończenie

Wanda sanitariuszka, Powstaniec Warszawski, bohaterka i żołnierz AK, umiera w latach 80-tych XX wieku, w otoczeniu swoich kolegów z czasów Powstania Warszawskiego, na obcej ziemi w USA. Tam jest jej skromny grób i napis na nim "Wanda, sanitariuszka Powstania Warszawskiego".

 

PS.

Tę prawdziwą historię zasłyszaną osobiście opisałem już ponad 10 lat temu, odnajdując przypadkowo w domu pamiątki po tej bohaterce, które z kolei przekazała mi moja babcia. Materiał ten wspomnieniowy był publikowany w Polsce i poza granicami w USA, Kanadzie, Niemczech.

Krewni - żyjący jeszcze, poza granicami kraju, bohaterki prosili by nie upubliczniać jej personaliów, są one obecnie w Muzeum Powstania Warszawskiego, zgodnie z ich wolą. Opisałem tę historię by pamięć o tej niesamowitej sanitariuszce trwała wiecznie, takie przecież były losy tych co walczyli i ginęli za Wolną Polskę.

Cześć jej pamięci, Chwała bohaterom. Zapamiętajcie.

 

 W rocznicę powstania Armii Krajowej materiał ten dedykuję.

 

CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM

" MUREM ZA POLSKIM MUNDUREM"